Τις «διατάξεις άμεσου συμβολαιογραφικού ενδιαφέροντος» του νομοσχεδίου για το Κτηματολόγιο που ψηφίζεται τη Δευτέα 11 Δεκεμβρίου 2023 στη Βουλή παρουσίαζει αναλυτικά ο πρόεδρος του Συλλόγου Συμβολαιογράφων Γιώργος Ρούσκας.
Σημειώνει ότι στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τίτλο «Επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου: Διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων στις μεταγραφές ακινήτων και ενίσχυση της επιχειρησιακής λειτουργίας του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» – Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων – Ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης», που κατατέθηκε την 1η Δεκεμβρίου 2023 ενώπιον της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται διατάξεις άμεσου συμβολαιογραφικού ενδιαφέροντος τις οποίες παρουσιάζει επιγραμματικά ως εξής:
1) Περιορίζεται ο διενεργούμενος από το Κτηματολογικό Γραφείο ελέγχος νομιμότητας ο οποίος, πλέον, συνίσταται σε έλεγχο τήρησης των διατυπώσεων που αν δεν τηρηθούν, ρητώς εκ του νόμου απαγορεύεται η καταχώριση, με την προσθήκη της φράσης «επί ποινή απολύτου ακυρότητας», προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο έλεγχος νομιμότητας αφορά στα απολύτως αναγκαία και επί ποινή απολύτου ακυρότητας στοιχεία νομιμότητας της υπό καταχώριση πράξης.
2) Καταργείται το Πιστοποιητικό ΤΑΠ στις μεταβιβάσεις ακινήτων.
3) Οι συναλλαγές σε περιπτώσεις ακινήτων/διηρημένων ιδιοκτησιών (συστάσεις οροφοκτησίας) που επί της συστατικής πράξης της οροφοκτησίας είχε υπάρξει υπέρβαση των χιλίων χιλιοστών, μπορούν πλέον να καταχωρίζονται στα κτηματολογικά βιβλία με την επισήμανση του τεκμαιρόμενου ανάλογου ποσοστού στο κοινό έδαφος της οικείας διηρημένης ιδιοκτησίας, μέχρι τη συντέλεση τροποποίησης σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας προς αποκατάσταση και άρση της υπέρβασης.
4) Προβλέπεται ότι εφόσον η υποβολή της αίτησης διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος απευθύνεται προς Κτηματολογικό Γραφείο ή Υποκατάστημα του Φορέα, η προηγούμενη λήψη και συνυποβολή με την αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος πιστοποιητικών, αντιγράφων και αποσπασμάτων από τα βιβλία του Υποθηκοφυλακείου ή του Κτηματολογικού Γραφείου αυτού δεν απαιτείται, εφόσον διαθέτει τα σχετικά έγγραφα στα τηρούμενα αρχεία του. Στην περίπτωση αυτή το Κτηματολογικό Γραφείο ή Υποκατάστημα τα αναζητά αυτεπάγγελτα. Επιπλέον, ρυθμίζεται ότι απλά αντίγραφα, τα οποία ο αιτών συνυποβάλλει με την αίτηση διόρθωσης, γίνονται δεκτά και λαμβάνονται υπ’ όψιν.
5) Εισάγεται για πρώτη φορά κατά την διαδικασία αίτησης διόρθωσης προδήλου σφάλματος, η υποχρέωση ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν η διόρθωση αφορά στα στοιχεία μεταγραφής, άλλως εγγραφής, του τίτλου κτήσης που αφορά στο καταχωρισθέν στις αρχικές εγγραφές εγγραπτέο δικαίωμα, επειδή αυτά ελλείπουν, ή αναγράφονται λανθασμένα, η συμπλήρωση ή η ορθή αναγραφή τους, κατά περίπτωση, διενεργείται υποχρεωτικά και αυτεπάγγελτα από τον Προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου, επιτρεπομένης μόνο της αιτιολογημένης άρνησης για λόγους μη συνδρομής των προϋποθέσεων που ειδικότερα αναφέρονται στις οικείες διατάξεις.
6) Στο ίδιο σημείο, οριοθετείται η έννοια του εκτοπισμού και τέτοιος δεν υφίσταται, ούτε απαιτείται συναίνεση, εάν ο τρίτος συμπεριλήφθηκε ως δικαιούχος, αναγραφόμενος στις κτηματολογικές εγγραφές, λόγω σφάλματος που εμφιλοχώρησε κατά την επεξεργασία της δήλωσης και των δημοσίων εγγράφων που συνυπέβαλε κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης του ν. 2308/1995 (Α’ 114) και τούτο προκύπτει από το αρχείο κτηματογράφησης και τα δημόσια βιβλία του Υποθηκοφυλακείου.
7) Επιμηκύνεται ο χρόνος έκδοσης απόφασης του Προϊσταμένου του Κτηματολογικού Γραφείου επί αιτήσεων διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων από δεκαπέντε (15) σε τριάντα (30) ημέρες, ώστε να δίδεται επαρκής χρόνος για διόρθωση προ της προσφυγής στον Κτηματολογικό Δικαστή.
8) Παρατείνεται η προθεσμία αγωγών διόρθωσης πρώτων εγγραφών έως τις 30.11.2024, προκειμένου να δοθεί επαρκές περιθώριο για την άσκηση των σχετικών αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998. Η ανωτέρω καταληκτική ημερομηνία θα ισχύει και για τις περιοχές στις οποίες οι πρώτες εγγραφές καταχωρίσθηκαν από την 1η.1.2013 έως και την 31η.12.2015.
9) Στις περιοχές όπου οι αρχικές εγγραφές έχουν ήδη καταστεί οριστικές με συνέπεια την ενεργοποίηση του αμάχητου τεκμηρίου του ν. 2664/1998, παρέχεται η δυνατότητα διόρθωσης (μέσω αίτησης διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος ή μέσω άσκησης αγωγής) της ανακριβούς εγγραφής με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» μέχρι την 30ή.11.2024 (ημερομηνία παράτασης της προθεσμίας διόρθωσης πρώτων εγγραφών) υπό την προϋπόθεση ότι κατόπιν της λήξης της αποκλειστικής προθεσμίας δεν έχουν εγγραφεί μεταγενέστερες πράξεις επί του κτηματολογικού φύλλου του ακινήτου. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα στους καλόπιστους ιδιοκτήτες ακινήτων να διορθώσουν τις συγκεκριμένες εγγραφές και να αποφύγουν τις εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες του αμάχητου τεκμηρίου που έχει ενεργοποιηθεί σε τριάντα πέντε (35) περιοχές της χώρας. Επίσης για τις περιοχές αυτές μέχρι την 30ή.11.2024, προβλέπεται η διόρθωση ανακριβούς εγγραφής με την ένδειξη «Ελληνικό Δημόσιο», σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998, όταν ο τίτλος του αιτούντος τη διόρθωση ή των δικαιοπαρόχων του (άμεσων ή απώτερων) είναι παραχωρητήριο του Ελληνικού Δημοσίου.
10) Τροποποιείται η παρ.8 του άρθρου 2 Ν.2308/1995 και ορίζεται η 30ή.11.2024 ως απώτερο χρονικό σημείο αξιοποίησης της δυνατότητας παράτασης της προθεσμίας υποβολής εκπρόθεσμων δηλώσεων στην περιοχή που κτηματογραφείται, με σκοπό την εξυπηρέτηση του στόχου ολοκλήρωσης των κτηματογραφήσεων.
11) Καταργείται η πολλαπλή προσκόμιση αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος σε περίπτωση διηρημένων ιδιοκτησιών κείμενων εντός του ιδίου γεωτεμαχίου, τα οποία αποτυπώνουν ακριβώς το ίδιο οικόπεδο, με το αντίστοιχο τριπλό κόστος έκδοσης.
12) Προσδιορίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα υποβάλλονται οι εγγραπτέες συμβολαιογραφικές πράξεις μετά από την έναρξη της υποχρεωτικής ψηφιακής υποβολής, όπως αυτή προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 2664/1998. Με την υποβολή ψηφιακών αντιγράφων και περιλήψεων επιτυγχάνεται η ψηφιοποίηση της διαδικασίας, ενώ παράλληλα η αναγνώσιμη μορφή την οποία θα έχουν τα ως άνω έγγραφα επιτρέπει τη διαλειτουργική λήψη των επιμέρους στοιχείων τους.
15) Ορίζεται ότι με την έναρξη της υποχρεωτικής ψηφιακής υποβολής:
α) το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος προσαρτάται από τον ίδιο τον φορέα απαλλάσσοντας τον ενδιαφερόμενο από μια ακόμη ενέργεια, και
β) καταργείται η υποχρέωση συνυποβολής απλού αντιγράφου κυρωμένου αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος της παρ. 5 του άρθρου 14 του ν. 2664/1998 και ηλεκτρονικού διαγράμματος της παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4409/2016.